Scene 1

Türkiye'nin Yedi Coğrafi Bölgesi ve Coğrafi Özellikleri

Scene 2

Coğrafi   Bölgeleri   Oluşturan   Etkenler

Coğrafi   bölgeler   ve   coğrafi   bölgelerin   sınırları   belirlenen   şu   etkenler   dikkate   alınmıştır .

Doğal  Etkenler Konum Yeryüzü Şekilleri İklim Bitki Örtüsü Beşeri  Etkenler Nüfus Yerleşme Yerleşme Ekonomik  Etkenler Tarım ve Hayvancılık Sanayi ve Madencilik Ticaret Turizm

Scene 3

Akdeniz Bölgesi Doğu Anadolu Bölgesi Karadeniz Bölgesi Ege Bölgesi Güneydoğu Anadolu Bölgesi İç Anadolu Bölgesi Marmara Bölgesi

Scene 4

Akdeniz Bölgesi'nin Dağları  Ülkemizin genel özelliklerine baktığımızda görülen yükselti ve engebe dağları da etkilemektedir. Akdeniz Bölgesi ' nin  dağları denildiğinde ilk akla Toros Dağları  gelir. Akdeniz  Bölgesi'nin dağları  antiklinal  ve  senklinal  olarak adlandırdığımız kıvrım dağlarından oluşur. Dağların uzanışı da denize göre paraleldir. Bu nedenle nemlilik etkisi Ege kadar iç kesimlere gelmez ve sıcaklık farkları fazladır.  Toros Dağları denize paralel uzanan ve doğal görüntüsüyle harika olan, Akdenizlilerin güzel bir akşamda manzaralarının tamamlanmasında etkendir.  Batı Toroslarda, Elmalı Dağı,  Beydağı , Sultan Dağı, Çiçek Baba Dağları vardır. Orta Toroslar: Tahtalı,  Bolkar , Binboğa, Aydos Dağları, Aladağ vardır Amanos  Dağları ve Samandağ vardır

Scene 5

harita içeren bir resim

Açıklama otomatik olarak oluşturuldu

Scene 6

Akdeniz Bölgesi'nin coğrafi yapısını Toros Dağları belirlemektedir. Bu yüzden Akdeniz Bölgesi engebeli ve dağlık arazilerden oluşur. Akdeniz Bölgesi'nde toplamda iki tane plato vardır. Bu platoların adı Teke Platosu ve Taşeli Platosudur. Teke Platosu -Karstik bir yapıya sahiptir. -Teke  Platosu'nun  arazisi engebelidir. -Engebeli araziye sahip olduğu için hem nüfusu  azdır,hem  de tarıma elverişli değildir. Taşeli Platosu -Karstik bir yapıya sahip bir platodur. -Engebeli bir araziye sahiptir. Engebeli olduğu için hem nüfusu  az,hem  de tarıma elverişli değildir. -Taşeli platosunda çok sayıda büyük çukurlar  bulunmaktadır.Bu  büyük çukurlara erime çukuru adı  verilmektedir.Yağan  yağmurlar bu çukura  dolar.Bundan  dolayı bu platolarda su bulmak çok zordur. -Suların emilmesi sonrası Akdeniz iklim türüne ait olan toprak tiplerinden biri olan  Terra-Rossa  ortaya çıkar.

Scene 7

Scene 8

Akdeniz Ovaları;  Akdeniz Bölgesi bilindiği üzere Türkiye'deki 7 coğrafi bölgeden biridir. Akdeniz Bölgesinin coğrafi ikliminden dolayı sulama imkanlarının elverişliliği olan bir toprak tipi vardır. Bu ovalar Türkiye'de önemli bir tarım alanı olarak da kullanıldığı biliniyor. Bölgede önemli bir tarım olanağı olan Çukurova, Antalya Ovası, Elmalı Ovası ve Amik Ovası bunların başında gelmektedir. Akdeniz ovaları nelerdir; Antalya Ovası:  Akdeniz Bölgesinde bulunan Antalya Ovası, Antalya'da; Antalya'nın körfezinde bulunur. Alüvyon toprak tipine sahiptir. Yazları sıcak kışları ılık geçer. Toprak özelliği ve iklim tipiyle bu bölgede; turunçgiller, pamuk, muz ve zeytin gibi meyve ve sebzeler burada yetiştirilmektedir. Bunların yanında tahıl, mısır ve baklagiller de yetişmektedir. Bu sebepten çok verimli bir toprak türünün olduğu söylenebilir. Türkiye'de önemli bir yeri olduğu varsayılır. Çukurova:  Akdeniz bölgesinin Adana ilinin doğusunda yer alan Çukurova, tarım alanında oldukça zengindir. Bol miktarda pamuk ve turunçgiller yetiştirilmesinin yanı sıra çeşitli sebzeler yetiştirme bakımından oldukça zengin bir toprağa sahiptir. Sulama kanallarının çevrede bolca bulunmasından dolayı da ayrıca  tarım topraklarının elverişlilik düzeyi yine oldukça iyidir.

Scene 9

Acıpayam   Ovası :   Denizli'de   bulunur . Ege  bölgesinin   güneybatısına   yakındır . Denizli  iline   uzaklığı  42  kilometredir . Yüksek  dağlarla   çevrilidir .  Acıpayam   ovasını   sulayan  Dalaman  çayı   vardır .  Karasal   iklim   tipine   sahiptir .  Yazları   sıcak   kışları   soğuktur . Amik  Ovası :  Hatay  ilinde   bulunur .  Türkiye'nin   en  verimli   arazilerinin   başında   gelir .  Hatay'ın  en  büyük   toprak   düzlüğünü   oluşturur .  Kalın   bir   alüvyal   tabakası   vardır . Sulama  olanağı   açısından  Asi  Nehri   ile   beraber  Karasu  ve  Afrin  çayları   ile  de  beslenmektedir . Silifke   Ovası :  Mersin  iline   bağlı   olup   Silifke   içesinde   bulunur . Toros  Dağları   ve   Akdeniz'in   arasında   bulunmaktadır .  Yükseltisi   doğudan   batıya   doğru   azalış   gösterir .  İklim  tipi  yazın   sıcak   ve   kurak   kışın   ılık   ve   yağışlı   geçmektedir . Elmalı   Ovası :   Antalya'nın   Elmalı   ilçesinde   bulunur . İlin  güneyindedir .  Tarım   bakımından   verimli   bir   toprak   tipine   sahiptir . Isparta  Ovası :   Isparta'da   bulunur .  Geçişli   iklim   tipine   sahiptir . Bitki  örtüsü   bozkırdır . Kestel  Ovası :  Burdur  ilinin   batı   kısmında   yer   alır .  Çevresinde   bulunan   dağlardan   dolayı   körfez   gibi   görünmektedir .  Korkuteli   ovası   ile   birleşmektedir .  Ovanın   ortasında   tepecikler   mevcuttur . Maraş   Ovası :   Kahramanmaraş   ilinde   olan   Maraş   ovası  Akdeniz  Bölgesinde   bulunmaktadır .  Şehre  7 km  uzaklığı   vardır . Amik  Ovasının   devamını   oluşturur . Fay  sistemine   bağlı   olduğu   için   bir   çöküntü   ovasıdır .

Scene 10

Scene 11

Akdeniz Bölgesi'nin Akarsuları: -Göksu -Limonlu Çayı -Tarsus Çayı -Asi Irmağı -Seyhan -Ceyhan -Köprü Suyu -Aksu - Eşem -Dalaman çaylarıdır.

Akdeniz Bölgesi'nin Gölleri: -Kovada Gölü -Eğirdir Gölü -Beyşehir Gölü - Suğla  Gölü  -Salda Gölü -Söğüt Gölü -Kestel Gölü -Burdur Gölü -Acıgöl -Amik Gölü -Seyhan Baraj Gölü -Aslantaş Baraj Gölü

Scene 12

Scene 13

Akdeniz iklimi , yaz sıcaklığı güneş ışınlarının düşme açısına, kuraklık ise alçalıcı hava hareketlerine bağlıdır. En sıcak ay ortalaması 26-28 °C, en soğuk ay ortalaması 8-10 °C  dir . Yıllık sıcaklık ortalaması 18 °C  dir . Kar yağışı ve don olayı çok ender görülür. En fazla yağış kışın, en az yağış yazın düşer. Kışın görülen yağışlar cephesel kökenlidir. Cephesel yağışlar en fazla bu iklimde görülür. Yıllık yağış miktarı yükseltiye göre değişir. Ortalama 600 –1000 mm arasındadır. Yağış rejimi düzensizdir. Bitki örtüsü Kızılçam ormanlarıdır. Alçak alanlarda (0–800 m) Makiler bu ormanların tahribiyle oluşmuştur. Maki yaz kuraklığına dayanabilen; Mersin, Defne, Kocayemiş, Zeytin, Zakkum, Keçiboynuzu gibi kısa bodur ağaçlardan meydana gelen bir bitki topluluğudur. Kış mevsiminde sıklıkla yağış alması sayesinde portakal, mandalina ve limon gibi meyvelerin yetiştirilmesi için elverişlidir. Yaz mevsiminde bol güneş alması ise üzüm, kiraz ve incir yetiştirilmesini sağlamaktadır.

Akdeniz Bölgesi İklimi ve Bitki Örtüsü

Scene 14

ağaç, açık hava, gök, bitki içeren bir resim

Açıklama otomatik olarak oluşturuldu

Scene 15

Akdeniz Bölgesi Nüfus : Bölge, nüfus bakımından kalabalık değildir. 2000 nüfus sayımına göre bölgede yaklaşık 9 milyon insan yaşa­maktadır. Bunun % 55 i kentlerde, % 45′i kırsal alanlarda yer almaktadır. Bölgede nüfus yoğunluğu 74 (km2/kişi) tür. Bu değer Türkiye ortalamasının (77 km2/kişi) altındadır. Akdeniz sahil kuşağı ve ovalar nüfusun en yoğun olduğu saha­lardır. Karstik sahalarda nüfus yoğunluğu azdır. Teke ve Taşeli platoları bölgenin en tenha yerleridir. Bölge, Marmara ve Ege bölgelerinden sonra en fazla göç alan üçüncü bölgedir. Bölgede mevsimlik göçler daha fazla yer  tutar.Bölgede  çalışan nüfusun % 10′u sanayi, % 32′si hizmet ve % 58′i de tarım da çalışmaktadır. Bu Durumun Başlıca Nedenleri; Zengin tarım alanı olan Çukurova'nın varlığı, Çukurova’da  tarım ürünleri işleyen sanayi kuruluşlarının fazlalığı, Adana Bölümü’nün iç kesimlerle bağlantısının düzgün olmasıdır. Adana Bölümü’nde Adana, Mersin, İskenderun, Antakya, Kahraman Maraş, Tarsus, Kilis, Kozan, Kadirli, Osmaniye gibi büyük il ve ilçelerde sanayi, tarım ve ticaretin aktif olması nüfusun artmasına neden olmuştur.

Scene 16

Antalya Bölümü’nde ise nüfus, bölge nüfusunun %30 unu oluşturur. Çünkü; Antalya Ovası Çukurova kadar verimli değildir. Kalkerli kayaların varlığıyla  karstlaşma , tarım hayatını olumsuz yönde etkilemektedir. Antalya Bölümü’nde ulaşım fazla gelişmemiştir. Burdur ve Isparta yöresi demir yoluyla Ege Bölgesi’ne bağlanmış ve İzmir’in  ard  bölgesi durumuna gelmiştir. Antalya Bölümü’ne bağlı kıyı ovalarının, son yıllarda turizm faaliyetlerine bağlı olarak nüfusu  artmaktadır.Buna  karşılık toplu yerleşme daha fazladır. Ancak suyun bol olduğu yörelerde dağınık yerleşmeye rastlanır. Bölgenin kıyı ovalarında turistik tesislerin yaygınlığından dolayı dağınık yerleşme hakimdir. Bölgede köy ve kasaba evlerinin yapı malzemesini daha çok kalker taşları oluşturur. Akdeniz Bölgesi nüfus yoğunluğu açısından Türkiye ortalamasının altında bir durum gösterir. Bunun en önemli nedeni bölgenin %90′ını işgal eden  Toroslar’dır . Toroslar, Teke ve Taşeli Yöresi Türkiye’nin en seyrek nüfuslu yerlerindendir. Çukurova’da nüfus yaz mevsiminde artmaktadır. Bu artışta tarım işçilerine olan gereksinimin artması rol oynar.

Scene 17

Scene 18

Bölgede tarım alanları sınırlı olmasına rağmen kıyı şeridinde en önemli ekonomik etkinlik tarımdır. En önemli tarım alanları başta Çukurova olmak üzere Amik ve Antalya  ovalarıdır.İklim  özellikleri tarımsal yaşamı şekillendirir. Tarım alanlarından yıl içinde birden çok ürün alma bakımından en elverişli koşullara sahip olan bölgemizdir. Bölgede yetiştirilen başlıca tarım ürünleri şunlardır: Buğday:  Bölgenin hemen her tarafında yetiştirilir. Çukurova'da pamuk ekilmeyen alanlarda da ekilir. Pirinç :  Hatay'da Amik Ovası'nda, K. Maraş çevresinde ve Silifke civarında yetiştirilir.  Pamuk : Başta Çukurova olmak üzere diğer kıyı ovalarında yetiştirilir. Türkiye pamuk üretiminin yaklaşık % 33'ü bölgeden karşılanır.  Tütün :Göller   Yöresi'nde  ve Hatay çevresinde yetiştirilir.   Özellikle Isparta ve Burdur çevresinde tarımı yapılır. Turunçgiller:  Kıyı boyunca Finike, Antalya, Alanya, Anamur, Silifke, Mersin, ve Dörtyol'da yetiştirilir. Türkiye  turunçgil  üretiminin yaklaşık % 89'u bölgeden karşılanır. Muz : Alanya ve Anamur çevresinde yetiştirilir. Türkiye'de yetiştirilen muzun tamamı bölgeden karşılanır. Haşhaş ve şekerpancarı:  Özellikle Göller  Yöresi'nin  ürünleridir. Zeytin ve üzüm:  Kıyı şeridinde hemen her yerde yetiştirilir. Ancak bölge halkı daha kârlı olan pamuk üretimine önem verdiği için zeytincilik  ve bağcılık fazla gelişememiştir. Bölge soya fasulyesi, yer fıstığı ve mısır üretiminde de Türkiye'de ilk sıradadır.

Scene 19

Scene 20

Akdeniz Bölgesi'nde Hayvancılık ve Ormancılık

Hayvancılık: Akdeniz Bölgesi’nde çayır ve otlakların az yer tutmasına karşın beslenen hayvan sayısı bir hayli fazladır. Bu durumun nedeni her zaman yeşil kalabilen ve 800 m’lere kadar çıkabilen maki topluluğunun varlığıdır. Teke Yarımadası, Taşeli Platosu ve Toros Dağları’nda küçükbaş hayvancılık yaygındır. Özellikle kıl keçisi beslenir. Dağların yüksek kesimlerinde koyun yetiştirilir. Arazinin çok engebeli olması nedeniyle hayvanların et ve süt verimi düşüktür. Antalya  Yöresi’nde  arıcılık önemlidir. Ormancılık: Türkiye ormanlarının yaklaşık % 24’ü bu bölgede bulunur. Buna bağlı olarak ormancılık gelişmiştir. Orman ürünleri Göller  Yöresi’ndeki  kereste fabrikalarında işlenir. Dalaman (Muğla), Silifke-Taşucu’nda (Mersin) ise kağıt fabrikaları bulunur.

Scene 21

çayır, açık hava, memeli, dik içeren bir resim

Açıklama otomatik olarak oluşturuldu

Scene 22

Adana  bölümü'nde  sanayi daha fazla gelişmiştir. Adana  bölümü'nde  dokuma , tütün, gıda, kimya, tarım araçları,  çimento,madeni  eşya, cam ve tuğla fabrikaları vardır. Mersin, önemli bir liman kentidir. Bu ilimizde, Ateş petrol rafinerisi bulunur. Antalya'da  ferrokrom  tesisleri, yağ fabrikaları bulunur. Isparta'da gül yağı  fabrikaları, çimento fabrikası, tarım araçları, yapım merkezleri ve halı fabrikası bulunur. Burdur'da gül yağı fabrikası, şeker fabrikası, tarım araçları fabrikası, süt ve yem fabrikaları yer alır.

Scene 23

Akdeniz Bölgesi'nde Bulunun Yer Altı Zenginlikleri

Krom  : Fethiye- Dalaman ve Adana (Aladağlar) çevresinde çıkarılır. Barit  : Mersin ve Adana çevresinde çıkarılır. Boksit  (alüminyum): Batı  Toroslar'da  (bilgi yelpazesi.com) Seydişehir çevresinde çıkarılır. Kükürt  : Keçiborlu (Isparta) çevresinde çıkarılır . Demir  : Adana (Feke ve Saimbeyli) çevresinde çıkarılır. Asbest  : Doğu Akdeniz'de Hatay çevresinde çıkarılır.

Scene 24

Side Antik Kenti – Antalya. Manavgat Şelalesi – Antalya. Eğirdir Gölü – Isparta. Lavanta Vadisi – Isparta. Kız Kalesi – Mersin. Mamure Kalesi – Mersin. Alanya Kalesi – Antalya. Salda Gölü – Burdur.

Scene 25

Scene 26

Doğu Anadolu Bölgesi Dağları, Ovaları, Platoları

DAĞLARI : Doğu Anadolu Bölgesi’nde dağlar 3 sıra halinde uzanır. Doğu Anadolu’nun güneyinde; Güneydoğu Toroslar ile Buzul Dağları ortasında Mercan, Karasu, Munzur ve Palandöken dağları, Kuzeyde ise Çimen, Kop,  Allahüekber  ve  Yalnızçam  dağları uzanır. Ağrı,  Tendürek ,  Süphan  ve Nemrut dağları ise volkanik bir yapıya sahiptir.  OVALARI:  Elbistan , Malatya. Elazığ, Bingöl, Muş, Erzurum, Erzincan, Tercan, Kağızman, Pasinler ve Iğdır ovaları bulunur. PLATOLARI : Doğu Anadolu Bölgesinin kuzeydoğusunda kalın lav örtüsüyle kaplı olan Erzurum, Kars ve Ardahan Platoları yer alır.

Scene 27

Scene 28

Doğu Anadolu Bölgesi Akarsu  ve Göller

AKARSULARI : Doğu Anadolu ülkemizin en geniş akarsu havzalarına sahip bölgelerinden biridir. Fırat, Dicle, Aras ve Kura nehirleri bölgenin akarsularıdır. Bu akarsuların yatak eğimleri fazla olduğu için enerji potansiyelleri fazladır. GÖLLERİ : Van,  Erçek , Hazar, Çıldır ve Nazik Gölleridir. Yurdumuzun en büyük gölü Van Gölü bu bölgededir. Sularını dışarıya akıtamadığı için kapalı havza konumundadır.

Scene 29

Scene 30

Doğu Anadolu Bölgesi  İklimi ve Bitki Örtüsü

İKLİMİ:  Doğu Anadolu Bölgesinin denizde uzak ortalama yükseltinin fazla olması nedeniyle karasal iklim etkilidir. Bölgenin Elazığ, Malatya ve Iğdır gibi alçak ovalarında ise ılıman iklim koşulları etkilidir. BİTKİ ÖRTÜSÜ:  Bölgenin bitki örtüsü bozkırdır. Ormanlar daha çok yüksek yerlerde bulunur.  Doğu Anadolu Bölgesinin kuzey doğusunda yani Erzurum- Kars yöresinde Sürekli yeşil kalan uzun boylu otların bulunduğu  alpin  çayırı vardır.

Scene 31

çayır, gök, açık hava, alan içeren bir resim

Açıklama otomatik olarak oluşturuldu

çayır, açık hava, gök, alan içeren bir resim

Açıklama otomatik olarak oluşturuldu

Scene 32

Doğu Anadolu Bölgesi Nüfus  ve Yerleşme

Türkiye'nin nüfus yoğunluğu en az olan bölgesidir. Bunda bölgenin yüzölçümünün büyük olması başlıca etkendir. 2000 yılındaki nüfus sayımına göre bölgenin nüfusu 6 milyon 147 bin kişi civarındadır. Türkiye'deki coğrafi bölgeler arasında nüfus miktarı ve yoğunluğu yönünden önemli farklar bulunmaktadır. Bu farkların oluşmasında fiziki faktörler (iklim özellikleri, yer şekilleri, toprak özellikleri) ve beşeri faktörler (sanayileşme, tarım, yeraltı kaynakları, turizm, ulaşım) önemli rol oynarlar. Diğer bölgelere göçün fazla yaşandığı bölge olan Doğu Anadolu Bölgesi'nde kırsal nüfus, kent nüfusundan fazladır.  Nüfus yoğunluğunun en az olduğu bölgedir. Bölgede nüfusun en az olduğu yerler; Hakkari, Bingöl ve Tunceli’dir. Elazığ ve Malatya gibi illerde nüfus yoğunluğu fazladır.

Scene 33

Doğu Anadolu Bölgesi Tarım ve Hayvancılık

TARIM VE HAYVANCILIK:  Bölgede ekili-dikili alanlar azdır. Özellikle Malatya, Elazığ ve Elbistan ovalarında buğday, arpa, şeker pancarı, tütün ve pamuk yetiştirilir. Halkın geçim kaynaklarının başında hayvancılık gelir. Erzurum ve Kars yöresinde yaz yağışlarının görülmesi ve alpin çayırı olmasından dolayı büyükbaş hayvancılık gelişmiştir.

Scene 34

metin, sebze içeren bir resim

Açıklama otomatik olarak oluşturuldu

Scene 35

Doğu Anadolu Bölgesi Yer Altı Zenginlikleri

Türkiye'de maden çeşitliliği ve rezervinin (miktar) en fazla olduğu bölge, Doğu Anadolu Bölgesi ve özellikle Yukarı Fırat Bölümü'dür. Demir:  Türkiye'de çıkarılan demirin %35'ten fazlası bu bölgede Divriği (Sivas), Hekimhan ve  Hasançelebi  (Malatya)'de çıkarılır .Krom  : Türkiye'deki kromun %33'ü bu bölgeden çıkarılır. Ergani,  Guleman  ve Maden önemli krom yataklarının bulunduğu merkezlerdir. Bakır :  Türkiye'deki bakırın önemli bir kısmı bölgeden çıkarılır. Maden, Ergani ve Pütürge'de bakır yatakları vardır. Kurşun-Çinko :  Kurşunun %90'ı, çinkonun %75'i Keban'da çıkarılır. Bu madenler Keban'da "Simli Kurşun İşletmeleri'nde" işlenir. Ancak son yıllarda üretim durma aşamasına gelmiştir Linyit :  Elbistan, İspir ve Erzurum çevresinde çıkarılır. Türkiye'deki linyit üretiminin %10'u bu bölgeden elde edilir. Afşin - Elbistan termik santralin­de  enerjiye dönüştürülür. Oltu Taşı :  Erzurum'un Oltu ilçesinde çıkarılır. Tür­kiye ve Dünya üretiminde bölge birinci sıradadır. Asbest: Erzincan çevresinde çıkarılır. Barit : Muş ve çevresinde çıkarılır. Kalay : Elazığ ve çevresinde çıkarılır. Kaya tuzu  : Kağızman, Narman ve Kars çevresinde kaya tuzu yatakları bulunmakta ve bu yataklardan tuz elde edilmektedir.

Scene 36

pasta, çikolata, parça, farklı içeren bir resim

Açıklama otomatik olarak oluşturuldu

Scene 37

Doğu Anadolu Bölgesi Sanayi ve  Turizm

SANAYİ:  Sanayi yeterince gelişmemiştir. Sanayi Malatya, Elazığ ve Erzurum gibi şehirlerde yoğunlaşmıştır. Şeker, yem fabrikaları, et kombinaları, süt fabrikaları, dokuma, çimento ve krom fabrikaları önemli sanayi tesisleridir. TURİSTİK YERLER:  İshakpaşa Sarayı (Doğu Beyazıt), Ani Kalesi, Van gölü

Scene 38

açık hava, kanyon, vadi, dağ içeren bir resim

Açıklama otomatik olarak oluşturuldu

Scene 39

Karadeniz Bölgesi Dağlar Ovalar Platolar

DAĞLARI :  Yalnızçam  Dağları, Rize Dağları, Çimen Dağları, Ilgaz Dağları, Küre Dağları, Canik Dağları, Giresun Dağları,  Mescid  Dağları, Köroğlu Dağları, Kop Dağları, Akçakoca Dağları, Bolu Dağları gibi dağları bulunur. OVALARI:  Bafra ve Çarşamba Ovası kıyı kesimde yer alırken, Tosya Ovası, Turhal Ovası, Boyabat Ovası, Merzifon Ovası vardır. PLATOLAR :  Karadeniz Bölgesi; Platoların en az olduğu bölgedir. Orta Karadeniz'deki Canik dağlarının üzeri aşınmalarla düzleşmiştir ve plato görünümündedir. Batı Karadeniz de Safranbolu  platosu  ortalama 500 m yükseltiye sahip peneplen ve alçak platolardandır. Yenice ( Filyos ) ve kolları Devrek  Araç Soğanlı ırmaklarıyla parçalanmış olan bu plato kalkerli yapıda olup  voklüz  kayalıklara sahiptir. Bu kaynaklar sayesinde platodaki vadilerde ileri tarım söz konusudur En az platonun olduğu bölge Karadeniz bölgesidir. Safranboluda bulunan platolar alçak platolardır. Yenice , devrek, soğanlı, araç ırmakları ile parçalanmış bu platolardaki vadilerin sayesinde tarım yapılmaktadır. Ayrıca Fatsa- Şebin   Karasihar  arasında perşembe yaylası bir diğer platodur.

Scene 40

Scene 41

AKARSULAR * Kızılırmak – Başlıca kolları; Delice Irmağı –  Devrez  –  Gökırmak * Yeşilırmak – En büyük kolu; Kelkit Çayı * Sakarya – Başlıca Kolları; Porsuk Çayı – Ankara Çayı * Çoruh – Çok sayıda kolu vardır. *  Filyos  Çayı * Bartın Çayı *  Harşit  Çayı GÖLLER * Çağa Gölü / Bolu il sınırı içindedir. * Melen Gölü ( Efteni ) / Düzce il sınırı içindedir. *Abant Gölü / Bolu il sınırı içindedir.  Karagöl Gölü ( Şavşat) / Artvin il sınırı içindedir. – Sera Gölü / Trabzon il sınırı içindedir. Yedigöller / Bolu il sınırı içindedir. –  Zinav  Gölü / Tokat il sınırı içindedir.   Uzungöl  Gölü / Trabzon il sınırı içindedir. – Akgöl   Gölü / Sinop il sınır içindedir.

Scene 42

Scene 43

Karadeniz  Bölgesi İklimi ve Bitki Örtüsü

Kıyıda yıl boyu yağışlı ve ılıman Karadeniz iklimi görülür. Bu iklimin oluşmasının sebebi; Karadeniz'den gelen nemli hava kütlelerinin kıyıya paralel uzanan Kuzey Anadolu dağ yamaçlarına bol yağış bırakmasıdır. Türkiye'nin en yağışlı bölgesi olan Karadeniz'de yağışlar bir mevsimde yoğunlaşmamış, yıl geneline yayılmıştır. Karadeniz Bölgesi'nde yaz kuraklığı ve orman yangınları yaşanmaz. Nemlilik ve bulutlanmanın fazla olması nedeniyle yıllık ve günlük sıcaklık farkları en az bu bölgededir. Dağlar kıyıya paralel uzandığından, dağların gerisinde kalan iç kesimleri deniz etkisi altına alamamış ve iklim  karasallaşmıştır  ve kuraklaşmıştır. İç kesimlerde, rakım ile doğru orantılı olarak karasal iklim , nemli karasal iklim () ve mikro ölçekte tundra  iklimi görülmektedir. Bununla birlikte Orta Karadeniz bölümünde yükseltinin az olması, Kızılırmak ve Yeşilırmak  Vadileri'nin  varlığı, bu bölümde denizel etkinin vadi tabanlarından iç kesimleri sokulmasına sebep olur. Bölgenin doğal bitki örtüsü, kıyılarda nemlilik ve yağışın fazla olması sebebi ile geniş yapraklı gür ormanlardan oluşur. Türkiye ormanlarının %25'ini barındırır ve sahip olduğu ormanlar bakımından Türkiye'nin en çok orman olan bölgesidir.

Scene 44

dağ, çayır, gök, açık hava içeren bir resim

Açıklama otomatik olarak oluşturuldu

dağ, doğa, açık hava, çayır içeren bir resim

Açıklama otomatik olarak oluşturuldu

Scene 45

KARADENİZ BÖLGESİNDE NÜFUS VE YERLEŞME Nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasının altındadır. Ilıman iklim koşulları ve yer şekilleri nedeniyle nüfusun çoğu dar kıyı şeridinde toplanmıştır. Doğu Karadeniz sahil şeridi, Orta Karadeniz’de Samsun çevresi ve Batı Karadeniz’de Zonguldak çevresi sık nüfuslanmış yerlerdir.  Şehirleşme oranının en düşük, kırsal nüfus oranının en yüksek(%70) olduğu bölgedir. Batı ve Doğu Karadeniz de nüfus kıyıda toplanmışken Orta Karadeniz de dağların kıyıdan uzak olmaları ve  engebeliliğin  az olması nedeniyle nüfus daha dengeli dağılmıştır. Coğrafi ve ekonomik koşullar nedeniyle en çok göç veren bölgelerden biridir. Orta ve Doğu Karadeniz göç verirken Batı Karadeniz göç alır. Nüfus yoğunluğunun en az olduğu bölüm Doğu Karadeniz’dir. Su kaynaklarının fazla, yer şekillerinin engebeli ve tarım alanlarının dar ve dağınık olması kırsal alanda dağınık yerleşmeye neden olmuştur. Kırsal konutlarda doğal yapı malzemesi olarak ahşabın en çok kullanıldığı bölgedir.

Scene 46

Bölgede yetişen başlıca tarım ürünleri şunlardır Fındık:  Trabzon, Giresun ve Ordu başlıca üretim alanlarıdır. Türkiye toplam üretiminin % 85’i bölgeden karşılanır. Çay : Giresun’dan Gürcistan’a kadar olan kıyı şeridinde yetiştirilir. Rize çevresinde yoğunlaşır. Türkiye toplam çay üretiminin %100’ü bu bölgeden karşılanır. Tabii ekim alanı en dar olan ürünlerimizdendir. Tütün:  Daha çok Orta Karadeniz Bölümü’nde (Samsun, Amasya ve Tokat çevresi) yetiştirilir. Ayrıca Batı Karadeniz’de Düzce dolaylarında da üretimi yapılır. Türkiye toplam tütün üretiminin %13’ü bölgeden karşılanır. Mısır :  Bütün kıyı boyunca yetiştirilir. Elma: Bölgede Amasya başta olmak üzere Kastamonu ve Tokat çevresinde yetiştirilir. Şekerpancarı:  Amasya, Tokat, Kastamonu çevresinde tarımı yapılmaktadır. Keten-kenevir:  Kastamonu başta olmak üzere Sinop, Zonguldak çevresinde tarımı gelişmiştir. Soya Fasulyesi:  Ordu- Giresun çevresinde tarımı yapılmaktadır. Zeytin:  Soğuktan korunmuş Çoruh vadi oluğunda (Artvin -Yusufeli) tarımı yapılır. Turunçgiller:  Kış ılıklığı sebebiyle Rize çevresinde tarımı yapılır. Kivi : Son yıllarda Rize ve Trabzon çevresinde tarımı yapılmaya başlamıştır.

Scene 47

Scene 48

Karadeniz Bölgesi Hayvancılık ve Yer Altı Zenginliği

Bölgede hayvancılık faaliyeti önemli bir ekonomik etkinliktir. Kıyı kesiminde bitki örtüsünün gür olması, yüksek dağ çayırlarının bulunması ve arazinin engebeli olması ve nemli iklim nedeniyle büyükbaş hayvancılık yapılır. Büyük baş hayvancılık ön plandadır. Bölgenin kuzeyindeki Karadeniz, balık potansiyeli bakımından zengindir. Türkiye balık üretiminin yaklaşık % 80'i Karadeniz'den karşılanır. Son yıllarda aşırı avlanma ve denizin kirlenmesi nedeniyle balık üretiminde düşme görülmüştür. Karadeniz'de 200 m den daha derinlerde zehirli gazlar sebebiyle canlı hayatı yoktur. Küçükbaş hayvancılık bölgenin iç kesimlerindeki ovaların kenarlarında yaygındır. Arıcılık faaliyetleri de bölgede gelişmiştir. Özellikle Rize- Anzer  yöresinin balları çok ünlüdür. Taşkömürü  :  Ereğli - Zonguldak havzasından çıkarılır. Önemli bir kısmı demir-çelik üretiminde enerji kaynağı olarak kullanılır. Ayrıca Çatalağzı Termik Santralinde de taşkömürü kullanılmaktadır. Bakır :  Murgul (Artvin), Küre (Kastamonu)'de çıkarılmaktadır. Linyit  : Merzifon (Amasya) ve Havza (Samsun) çevresinden çıkarılmaktadır. Manganez : Demirin sertleştirilmesinde kullanılır. Zonguldak-Ereğli ve Artvin-Borçka çevresinde çıkarılır.

Scene 49

Yer  Altı   Zenginliği   ve   Hayvancılık

çayır, inek, açık hava, gök içeren bir resim

Açıklama otomatik olarak oluşturuldu

Scene 50

Demir - çelik  :  Divriği (Sivas)'den çıkarılan demir cevheri, Samsun limanı vasıtasıyla taşınarak Karabük ve Ereğli'deki fabrikalarda işlenir. Bakır :  Murgul (Artvin)' daki  bakır cevheri, bu yörede kurulan bakır fabrikasında işlenir. Küre (Kastamonu)'de çıkarılan bakırlar ise Samsun bakır işletmelerinde işlenir ( Sebebi Samsun'un iç kesimlere olan bağlantısının kolay sağlanmasıdır). Şeker  : Karadeniz Bölgesi'nde üretilen şekerpancarı Turhal (Tokat), Suluova (Amasya) ve Kastamonu şeker fabrikalarında işlenir. Tütün   : Karadeniz'in, özellikle Orta Karadeniz Bölümü'nün tütünleri, Samsun ve Tokat'taki sigara fabrikalarında işlenir. Fındık İşleme  : Giresun çevresinde gelişmiştir. Çay  : Rize ve yöresinde toplanmıştır. Kağıt :  Aksu ( Giresun), Çaycuma (Zonguldak) ve Taşköprü (Kastamonu) da bulunmaktadır. Kereste-tomruk  : En fazla Batı Karadeniz Bölümünde gelişmiştir ( Sinop, Bartın, Zonguldak, Bolu, Düzce ve Kastamonu çevresinde). Bölge, maden kömürü, bakır, orman ve deniz ürünleri, çay, fındık, tütün, demir - çelik, keten - kenevir, pirinç, soya fasulyesi bakımından ülke ekonomisine önemli bir katkı sağlar. Yer şekillerinin ulaşımı engellemesi, doğal limanlardan yoksun olması, ana ulaşım yollarına sapa kalması. Karadeniz Bölgesi'nin gelişimini yavaşlatmıştır.

Türkiye'nin Yedi Coğrafi Bölgesi ve Coğrafi Özellikleri

Scene 1 (0s)

Scene 2 (8s)

Scene 3 (23s)

Scene 4 (33s)

Scene 5 (1m 6s)

Scene 6 (1m 15s)

Scene 7 (1m 53s)

Scene 8 (1m 58s)

Scene 9 (2m 47s)

Scene 10 (3m 43s)

Scene 11 (3m 48s)

Scene 12 (4m 6s)

Scene 13 (4m 13s)

Scene 14 (4m 56s)

Scene 15 (5m 5s)

Scene 16 (5m 54s)

Scene 17 (6m 36s)

Scene 18 (6m 43s)

Scene 19 (7m 40s)

Scene 20 (7m 47s)

Scene 21 (8m 19s)

Scene 22 (8m 28s)

Scene 23 (8m 55s)

Scene 24 (9m 14s)

Scene 25 (9m 30s)

Scene 26 (9m 36s)

Scene 27 (10m 7s)

Scene 28 (10m 19s)

Scene 29 (10m 41s)

Scene 30 (10m 50s)

Scene 31 (11m 12s)

Scene 32 (11m 27s)

Scene 33 (12m 0s)

Scene 34 (12m 19s)

Scene 35 (12m 29s)

Scene 36 (13m 19s)

Scene 37 (13m 28s)

Scene 38 (13m 47s)

Scene 39 (13m 59s)

Scene 40 (14m 44s)

Scene 41 (14m 56s)

Scene 42 (15m 32s)

Scene 43 (15m 42s)

Scene 44 (16m 28s)

Scene 45 (16m 43s)

Scene 46 (17m 23s)

Scene 47 (18m 10s)

Scene 48 (18m 19s)

Scene 49 (19m 4s)

Scene 50 (19m 15s)